De afgelopen jaren zijn er geruchten over voedselveiligheid verschenen, die veel problemen hebben veroorzaakt bij het werk op het gebied van voedselveiligheid. Het beheersen van geruchten over voedselveiligheid en het reguleren van informatie over voedselveiligheid is een consensus geworden in de sector. Volgens de gepubliceerde gevallen zijn de meeste van deze geruchten technisch gezien niet hoogstaand, maar kunnen ze nog steeds veel mensen in verwarring brengen en onder de menigte verspreiden, wat geen geringe negatieve sociale impact heeft. Wat is de reden?
Onderzoek uit de sociale psychologie heeft uitgewezen dat geruchten twee basisvoorwaarden vereisen: het belang van gebeurtenissen en de dubbelzinnigheid van informatie. De zogenaamde "mensen nemen voedsel voor de lucht, voedsel voor de eerste", gebaseerd op de aard van de voedselimport, voor het publiek is het belang van voedselveiligheid vanzelfsprekend. Onder hoge aandacht zullen mensen een selectiemechanisme initiëren dat nadelen probeert te vermijden. Als de informatie over voedselveiligheid voldoende en duidelijk genoeg is om tot gunstige resultaten te leiden, zullen mensen zeker positieve acties ondernemen; en als de informatie onvoldoende en ongeorganiseerd is, kunnen mensen de waarheid van het incident niet ophelderen op basis van bestaande kennis, dan zijn ze emotioneel. De eerste keuze die gemaakt wordt is vermijden. De reden waarom dit soort irrationele mentaliteit in de geschiedenis van de mensheid nooit ontbreekt, is omdat het het instinct van de menselijke keuze is, vooral als men gelooft dat de prijs van geruchten groter is dan de ongelooflijke (mogelijke) gevolgen. Als het veel kleiner is, kiezen mensen vaak voor het eerste.
Uit een speciaal onderzoeksrapport van het bekende onderzoeksinstituut Nielsen Network over kennis, gedrag en behoeften op het gebied van voedselveiligheid blijkt dat de publieke aandacht voor voedselveiligheid 93,83% heeft bereikt, maar dat hun begrip van wetenschappelijke informatie over voedselveiligheid slechts 47,73% bedraagt. De tegenstelling tussen sterke informatiebehoeften en een gebrek aan wetenschappelijke kennis schept voorwaarden voor het genereren en verspreiden van geruchten. De mensen missen het vermogen om onderscheid te maken, en ze kunnen niet gemakkelijk relevante, gezaghebbende informatie verkrijgen. In dit geval zullen ze ervoor kiezen om 'in hun eigen land te geloven'. Dit wordt gemakkelijk uitgebuit door mensen met onzuivere doeleinden. Ze leggen de zwakheden vast die mensen geneigd zijn te ‘geloven’ en kunnen gemakkelijk een gerucht creëren door simpelweg wat materiaal te maken.
* Analyse is van mening dat geruchten over voedselveiligheid vaak drie kenmerken hebben in het communicatieproces: één daarvan is etikettering. Spreuken dragen over het algemeen labels als ‘kankerverwekkend’, ‘giftig’ en ‘schadelijk’, waardoor sterke prikkels ontstaan met alarmerende woorden en de aandacht van internetgebruikers wordt getrokken. In de top tien van geruchten over voedselveiligheid in 2018, "Starbucks-koffie is kankerverwekkend", "knoflookschotel is kankerverwekkend", "kaliumferrocyanide in zout is giftig", is dit een klassiek geval; de tweede is visualisatie. Het gerucht is eerder geneigd om grafische en visuele uitdrukkingsmiddelen te gebruiken om het realistische effect van 'beelden en waarheid' na te streven. De geruchten in de top tien gevallen zijn meestal in de vorm van kleine video's; de derde is socialisatie. De veelgebruikte sociale mediaplatforms zoals WeChat en Weibo zijn de belangrijkste kanalen geworden voor de verspreiding van geruchten, vooral de hechte WeChat-vriendenkring, die een voedingsbodem voor geruchten is geworden. Volgens de gegevens uit het eerste artikel werd 69% van de voedselgeruchten in 2018 verzonden via WeChat en 15% via Weibo.
De mensen hebben zo'n gezegde: geruchten zijn vaak maar 1 meter verwijderd van de waarheid. Het betekent dat het gerucht waarschijnlijk dicht bij de waarheid ligt. Binnen deze korte "1 meter" afstand lijkt er altijd een onzichtbare hoge muur te zijn die onoverkomelijk is. Deze hoge muur is gebouwd vanwege slechte informatie. We hebben gezien dat wanneer er geruchten verschijnen, officiële, gezaghebbende informatie vaak een tijdje achterblijft. Deze vertragingstijd geeft de geruchten de kans zich snel te verspreiden, zodat ze snel het werk kunnen voltooien om de waarheid tegen de hoge muren te blokkeren. Het is duidelijk dat het noodzakelijk is om geruchten fundamenteel onder controle te houden en mensen niet in geruchten te laten geloven. *De sleutel is het ontmantelen van de hoge muren die informatie blokkeren, zodat wetenschappelijke, nauwkeurige en gezaghebbende informatie duidelijk kan worden verspreid.
Geruchten stoppen bij de wijzen. Het werk van ‘stoppen’ is feitelijk het openen van het informatiekanaal en het vrijgeven van gezaghebbende informatie. Dus wie kan de ‘wijze man’ zijn? De eerste is het relevante overheidsdepartement. Dit vereist versterking van het toezicht, tijdige vrijgave van gezaghebbende informatie over voedselveiligheid en het vergroten van het vertrouwen van het publiek. Bovendien: * moeten wetenschappers in de frontlinie van de wetenschap staan, de juiste kennis op een gemakkelijk te begrijpen manier doorgeven en de wetenschappelijke blinde vlek wegnemen; hebben de media nodig om een professionele en verantwoordelijke houding aan te nemen, objectief en eerlijk de feiten en waarheid van de voedselveiligheid te rapporteren, niet arrogant, maak geen geruchten van de versterker; Bedrijven hebben behoefte aan een strikte naleving van de voedselveiligheidsdoelstellingen, integriteitsbeheer, serieus de verantwoordelijkheid op het gebied van voedselveiligheid vervullen en de sociale verantwoordelijkheid van de voedselveiligheidswetenschap op zich nemen. Alleen door deze aspecten te combineren kunnen we voedselveiligheidsgeruchten bij de bron uitroeien.
